Piraci kontratakują

Był zimowy dzień, gdy do sklepu przemysłowego w Cieszynie weszła grupa mężczyzn. Panowie zainteresowani byli płytami fonograficznymi i wideo, ale w przeciwieństwie do innych klientów nie pasjonowali się znanymi tytułami i treścią nagrań. Interesowały ich wyłącznie opakowania. W pewnej chwili wyjęli legitymacje policji oraz Straży Granicznej i przystąpili do przeszukania. Ujmując zagadnienie w języku fachowym – szukali dowodów naruszenia ochrony własności intelektualnej.

Ignacy Z. nie ukrywał zaskoczenia wizytą funkcjonariuszy w swoim sklepie. Przekonywał, że jest czysty jak łza, a podejrzenia stróżów prawa są rezultatem krzywdzących go doniesień konkurencji. Wkrótce wyniki rewizji zweryfikowały te tłumaczenia. Prawie 300 płyt pozbawionych było oznaczeń, które z zasady posiadają oryginalne nagrania. Przeszukanie kontynuowano w mieszkaniu pana Z., gdzie odkryto jeszcze 800 pirackich płyt oraz dwa komputery wraz z oprogramowaniem umożliwiającym kopiowanie nagrań.

Grupa operacyjna trafiła do nietypowego punktu handlowego wprost z miejscowego bazaru. Na podstawie kontroli straganów oraz analizy ruchu granicznego ustalono wcześniej, że Cieszyn jest ważnym punktem na mapie nielegalnego obrotu płytami. Dziś trudno przesądzać wyniki śledztwa. Jedno jest pewne – gigantyczne rozmiary zjawiska po obu stronach Olzy. Według raportów amerykańskiej Izby Handlowej, Polska i Czechy znajdują się w gronie ponad 50 państw, gdzie poziom ochrony własności intelektualnej uznano za niewystarczający. Tyle że nasz kraj powoli spada z tej listy, a nasi południowi sąsiedzi pną się na niej do góry.

W Polsce z nielegalnego źródła pochodzi co trzecia płyta. To przeciętna światowa. Obserwujące nas instytucje międzynarodowe dostrzegają duży postęp w walce z tym zjawiskiem, ale wytykają nam słabą egzekucję prawa oraz powiązania podziemnego rynku produkcji i dystrybucji nagrań ze zorganizowaną przestępczością. Blisko 85 proc. muzyki odtwarzanej z nielegalnych płyt przez Polaków pochodzi z tłoczni rosyjskich lub ukraińskich. Pozostała część złodziejskiej puli przypada w udziale polskim rzemieślnikom, w tym naszemu cieszyńskiemu dżentelmenowi.

Generalnie jednak nasz kraj jest chwalony przez specjalistów za skuteczną walkę z podziemnym przemysłem fonograficznym. Za głośne i spektakularne akcje publicznego zgniatania skonfiskowanych płyt przez walce drogowe. Powołanie i funkcjonowanie rządowego zespołu ds. przeciwdziałania naruszeniom prawa autorskiego z ministrem kultury w roli głównej. Za reformę prawa w chwili wstępowania do UE, wedle którego za wytwarzanie (i obrót nimi) urządzeń przeznaczonych do nielegalnego usuwania zabezpieczeń technicznych przed kopiowaniem grożą nawet trzy lata więzienia, a samo posiadanie takich maszyn skutkować może roczną odsiadką.

Prokurator zdecyduje czy zatrzymany ostatnio w Cieszynie 33-letni pirat potraktowany zostanie łagodnie jako właściciel manufaktury o zasięgu lokalnym, czy też będzie oskarżony o udział w zorganizowanej grupie przestępczej, za co grozi nawet 7,5 roku pozbawienia wolności. Bez względu na werdykt sądu jedno wydaje się oczywiste. Ignacy Z. przegrał swoją przygodę z fonografią.
Przemyślenia z procesu będą jego osobistą wartością intelektualną, której nikt mu już nie odbierze.

PS. Personalia bohatera zostały zmienione.