Czesi wywiozą śmieci

Od stycznia władze regionalne czy lokalne z jednego kraju Unii będą mogły powoływać ze swoimi odpowiednikami w sąsiednim kraju wspólne instytucje o osobowości prawnej: Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej (EUWT). - To prawdziwy eksperyment, coś, czego do tej pory nie było - cieszy się wiceprzewodniczący komisji regionalnej Parlamentu Europejskiego Jan Olbrycht, którego raport w tej sprawie zostanie przyjęty na najbliższym posiedzeniu PE.

Olbrycht, kiedyś burmistrz Cieszyna, wie, że miasta leżące nad Olzą w wielu kwestiach powielają się prowadząc, na przykład, odrębną gospodarkę ściekową czy transportową. W latach 20. przez oba miasta jeździł tramwaj, który jednak w wyniku transgranicznych nieporozumień został zlikwidowany. Od tamtego czasu o wspólne działania poza kulturą i rozrywką nie było łatwo.

Od stycznia dwa miasta, powiaty czy regiony, na przykład Cieszyn i Czeski Cieszyn, będą mogłyby powołać wspólną instytucję, która będzie świadczyć usługi o charakterze transgranicznym. - To bardzo ciekawy pomysł, który będziemy chcieli u nas wdrożyć. W Cieszynie i Czeskim Cieszynie będziemy mogli mieć jedną firmę wywożącą śmieci czy jeden ośrodek sportu obsługujący dwa baseny. Teraz każde miasto działa na własną rękę w wielu dziedzinach, które można opanować wspólnie - tłumaczy burmistrz Cieszyna Bogdan Ficek.

Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej będą mogli zakładać również członkowie euroregionów, które dotąd nie miały osobowości prawnej. - W ten sposób łatwiej im będzie zarządzać funduszami europejskimi, zatrudniać pracowników i realizować działania, które obecnie są prowadzone równolegle po obu stronach granicy - przekonuje Jan Olbrycht.

Korzystanie z EUWT będzie dobrowolne. Państwo członkowskie, na którego terenie powstanie EUWT, będzie rozstrzygało, jaki przepis należy zastosować w sprawach nieokreślonych w unijnym rozporządzeniu. Olbrycht nie potrafi powiedzieć, jak zachowa się w sprawie polski rząd. - Poprzedni był przeciwny, ale pod koniec negocjacji wycofał protest - mówi.

- Dobrze, że ten projekt w ogóle ujrzał światło dzienne, bo wcześniej przeszedł przez sito uzgodnień rządowych w krajach członkowskich i nie wszędzie się podobał, głównie z powodu różnych interesów narodowych - mówi Bogdan Kasperek, sekretarz euroregionu Śląsk Cieszyński. - My tymczasem już bardzo konkretnie zastanawiamy się nad wdrożeniem tego projektu. Szkoda tylko, że ten nowy twór nie będzie uprzywilejowany przy pozyskiwaniu środków unijnych.

Olbrycht jest zdania, że EUWT to mimo wszystko szansa dla regionów, gdyż w ramach projektu będzie można realizować programy współpracy terytorialnej współfinansowane przez UE w ramach funduszy strukturalnych. - Jesteśmy zgodni z Komisją Europejską, że współpraca ta pochłania najmniej pieniędzy w ramach polityki spójności, a przynosi największą wartość dodaną - uważa Olbrycht.